Wydawca treści Wydawca treści

Historia Nadleśnictwa

27.01.2014 | Justyna Janeczek

Historia Nadleśnictwa Radzyń Podlaski

W roku 1972 przeprowadzono I rewizję urządzania gospodarstwa leśnego Nadleśnictw Radzyń i Turów. W związku z przeprowadzaną od 1970 r. reorganizacją nadleśnictw, nadleśnictwa Radzyń i Turów, zwane później obrębami, połączono w jedno, nadając mu nazwę Radzyń Podlaski. Dodatkowo z byłego Nadleśnictwa Wisznice przeszło do obrębu Radzyń leśnictwo Jabłoń o powierzchni ogólnej 587,07 ha, z następującymi kompleksami: Bażantarnia, Horodyszcze, Jabłoń. Powierzchnia całkowita Nadleśnictwa wg stanu na 1.10.1972 r. wynosiła 12.877,86 ha. W okresie ekspiracji planu urządzania I rewizji, w 1975 r. w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju (49 województw) Nadleśnictwo Radzyń Podlaski zostało podzielone na 4 obręby. Obręb Radzyń podzielono na nowy obręb Radzyń oraz obręb Kock. Natomiast obręb Turów podzielono na nowy obręb Turów oraz obręb Kownatki. Na podstawie Zarządzenia nr 8/92 z 28.10.1992 r. Nadleśniczego Nadleśnictwa Radzyń Podlaski lasy Nadleśnictwa podzielono na dwa obręby: Radzyń i Turów i w takim układzie funkcjonują na stan 01.01.2004 r. W latach 1981/82 lasy Nadleśnictwo ucierpiało od huraganów. Systematyczna wyróbka złomów i wywrotów zapobiegła rozmnożeniu się szkodliwych owadów. W połowie lat siedemdziesiątych z braku siły roboczej nie uprzątnięto w porę wiatrołomów, skutkiem czego nastąpił nadmierny rozwój cetyńca większego. W efekcie systematycznej działalności propagandowo-uświadamiającej, prowadzonej przez Nadleśnictwo, zanotowano tylko trzy pożary na łącznej powierzchni 5,61 ha.

 

Na podstawie planu gospodarczego I rewizji urządzania gospodarstwa leśnego, Nadleśnictwo prowadziło gospodarkę w lasach do 31.12.1983 r. tj. do czasu opracowania nowego planu ugl (II rewizji okresowej).

Plany II rewizji urządzania lasu –dla N-ctwa Radzyń Podlaski opracowano na okres 01.01.1984 r. - 31.12.1993 r.

 

Lasy Nadleśnictwa podzielono na gospodarstwa:
  • Gospodarstwo specjalne.
  • Gospodarstwo zrębowe.
  • Gospodarstwo zrębowo-przerębowe.
  • Gospodarstwo przerębowe.
oraz na kategorie ochronności:
  • Lasy rezerwatowe.
  • Lasy grupy I,
  1. lasy masowego wypoczynku,
  2. lasy krajobrazowe.
  • Lasy grupy II:
    1. lasy gospodarcze.   
         
W okresie obowiązywania planu II rewizji d-stany na siedliskach borowych i olsach  stosowano rębnie zupełne Ia i Ib z 3-5 letnim nawrotem cięć. Na siedliskach: BMśw, BMw, LMśw stosowano rębnie Id z 10-15 letnim okresem odnowienia, na pozostałych siedliskach lasowych i OlJ d-stany użytkowano RbIIb IIIb. Użytkowanie rębne generalnie wykonane było zgodnie z obowiązującym planem cięć. Realizacja planu cięć została zachwiana występowaniem szkód pohuraganowych w latach 1983-1986. Czynniki te spowodowały nie wykonanie użytkowania rębnego, natomiast wzrosło pozyskanie grubizny w użytkach przygodnych.
Cały obszar Nadleśnictwa Radzyń Podlaski zaliczono do „O" strefy zagrożenia przemysłowego. W zakresie ochrony lasu N-ctwo wykonało wszystkie czynności przewidziane Instrukcją Ochrony Lasu. Stan zdrowotny lasu był dobry. W tym czasie nie zaobserwowano występowania szkodników pierwotnych i wtórnych o znaczeniu gospodarczym, jedynie w 1993 r. zaobserwowano zwiększone występowanie borecznika, którego zwalczano chemicznie.
 
 Czynnikiem zagrażającym uprawom i młodnikom, były szkody od zwierzyny. Podejmowano działania ograniczające rozmiar szkód od zwierzyny poprzez grodzenie upraw, palikowanie oraz smarowanie sadzonek repelentami. Spośród czynników abiotycznych wpływających negatywnie na stan lasu należy wymienić pożary. W omawianym okresie na obszarze N-ctwa wystąpiło 24 pożarów, na powierzchni 32,76 ha.
Obszar N-ctwa Radzyń Podlaski był nawiedzany przez huragany i silne wiatry, powodując znaczne szkody odnotowane w  1983 - 1986 roku.
Nadleśnictwo Radzyń (1945 -1972) powstało w 1945 r. z lasów własności prywatnej, upaństwowionych na mocy dekretu PKWN z dnia 12.12.1944 r. W skład Nadleśnictwa weszły następujące kompleksy leśne: Planta, Wymyśle, Folwark, Barania Szyja, Suchowola, Ustrzesz, Branica, Niewęgłosz, Biała, Żabików, Olszewnica-Feliksówka, Pasmugi, Moczydło, Borki, Wrzosów I i II, Kopina, Glinny Stok, Żminne, Jezioro I i II, Tyśmianka, Tereba, Góry. W okresie własności prywatnej obowiązywał podział gospodarczy na obręby, w związku z czym powierzchnię lasu podzielono na podstawie kolei rębu, sposobu zagospodarowania i rębni oraz powierzchni kompleksu. Cięcia prowadzono wyłącznie zrębami zupełnymi z pozostawieniem nasienników w celu uzyskania odnowienia z samosiewu. W latach II wojny światowej, na skutek nadmiernej eksploatacji oraz działań wojennych, lasy tutejsze uległy poważnej dewastacji. Gospodarka leśna w latach 1945 -1951 opierała się na podstawie przybliżonej tabeli klas wieku. Użytkowanie rębne odbywało się według masowych rozmiarów cięć określanych corocznie przez OZLP.
W 1951 r. dla Nadleśnictwa opracowano plan gospodarczy na podstawie danych prowizorycznego urządzania, na okres od 1.01.1952 r. do 31.12.1962 r. obejmujący ogólną powierzchnię 5706,78 ha.
Lasy Nadleśnictwa Radzyń podzielono na trzy gospodarstwa:
  • sosnowe, obejmujące siedlisko boru świeżego,
  • grobowa-sosnowo-dębowe, obejmujące siedliska BM, LM, Lśw,
  • jesionowo-olszowe, obejmujące siedliska olsów i olsów jesionowych,                                     

Stan sanitarny lasu w omawianym okresie był dobry. Nie stwierdzono większych szkód ze strony przyrody ożywionej i nieożywionej. Od 1.10.1963 do 30.11.1973 r. prace w lasach opierały się na planie definitywnego urządzania gospodarstwa leśnego. Według stanu na 1.10.1963 r. powierzchnia ogólna dawnego Nadleśnictwa Radzyń wynosiła 5.432.53 ha. 1.10.1969 r. decyzją OZLP przyłączono leśnictwa Milanów i Rudzieniec z dawnego Nadleśnictwa Wisznice. W związku z czym do obszaru Nadleśnictwa weszły kompleksy Góry, Białobrzegi, Klin, Gaj, Rudzieniec, Jasiennik, Zarudzie o łącznej powierzchni 1707,32 ha. Z punktu widzenia użyteczności, wyróżniono lasy I i II grupy, w ramach których wyodrębniono 3 gospodarstwa. Lasy grupy I zaliczono do gospodarstwa lasów krajobrazowych o powierzchni 592,27 ha. Lasy grupy II podzielono na gospodarstwo lasów nasiennych o pow. 23,97 ha i gospodarstwo lasów produkcyjnych o pow. 4424,64 ha.

Ogólny stan zdrowotny i sanitarny lasu w okresie definitywnej rewizji można uznać za zadawalający. W latach 1963/64 i 1964/65 wystąpiły huragany, wskutek których drzewostany kompleksu Jezioro ucierpiały najbardziej. W tych latach w ww. kompleksie zanotowano liczne ogniska występowania przypłaszczka granatka. Energiczne kroki Nadleśnictwa, w zakresie usuwania drzew opanowanych i wykładanie pułapek zapobiegły gradacji tego szkodnika wtórnego.
W drzewostanach rosnących na gruntach porolnych tj. w kompleksach Suchowola, Feliksówka, Kuraszew i Tyśmianka występowało znaczniejsze wydzielanie się posuszu, co spowodowało rozluźnienie zwarcia i obniżenie zasobności. W latach 1968 - 1972 co roku występowały pożary lasu, które zniszczyły uprawy i młodniki na powierzchni 22,40 ha.
Nadleśnictwo Turów zostało utworzone 29.01.1945 r. W skład jego weszły głównie byłe lasy niepaństwowe oraz lasy byłych majątków ziemskich: Turów, Grabowice, Białka-Kostunin, Główne-Ustrzesz, Wagram i Strzyżów, przejętych w wyniku przeprowadzenia reformy rolnej w latach 1944 - 1945.
 
W 1946 roku został opracowany prowizoryczny plan urządzania na okres od 1.10.1946 r. do 30.11.1956 r. W planie tym ustalono ogólną powierzchnię Nadleśnictwa na 5082,30 ha.
Lasy Nadleśnictwa podzielono na 2 gospodarstwa:
  • sosnowe - o stuletniej kolei rębu, do którego włączono również drzewostany świerkowe, olchowe, brzozowe i osikowe,
  • dębowe - o stu czterdziestoletniej kolei rębu, do którego zaliczono także drzewostany grabowe.
W 1954 r. na zarządzenie Ministra Leśnictwa przeprowadzono międzyokresową rewizję użytkowania przedrębnego, a w roku 1955 rewizję użytkowania rębnego. W oparciu o wyniki powyższych rewizji opracowano plan cięć na lata 1955 - 1960. Analizując wykonanie planu za pierwszą część okresu gospodarczego, wskazano na zrębowy sposób zagospodarowania. Na wszystkich typach siedliskowych lasu zaprojektowano rębnię zupełną. W 1959 roku przeprowadzono ponownie rewizję użytkowania rębnego, w wyniku której opracowano plan cięć użytków rębnych na lata 1960/65. Plany pięcioletnie były podstawą użytkowania rębnego drzewostanów do chwili opracowania planu definitywnego urządzania gospodarstwa leśnego tj. do roku 1963. W planach 5-letnich nie projektowano użytków przygodnych. Administracja L.P. wykazywała w wykonaniu użytki przygodne, pozyskiwane w drzewostanach w wyniku cięć sanitarnych. Sumując użytki przygodne i przedrębne otrzymamy:

w okresie 1955 - 60 przekroczenie planu użytków przedrębnych o 1/5,
w okresie 1960 - 65 przekroczenie o 1/8,
w okresie 1963 - 73 przekroczenie o 1/4,
 
Zalesienia i odnowienia wykonywano w całości sztucznie przez sadzenie. Zarówno technika sadzenia jak i składy gatunkowe nowo zakładanych upraw na poszczególnych typach siedliskowych lasu nie odbiegały od zarządzeń i norm obowiązujących w państwowym gospodarstwie leśnym. Przy odnawianiu zrębów wręcz nagminne było pozostawianie dębowego podszytu (podrost dębowy, występujący pojedynczo lub grupowo, o niskiej jakości hodowlanej). W późniejszym okresie odstąpiono od tego, a tylko pozostawiano na zrębach wartościowe kępy podrostu o powierzchni 5 - 10 ar. Stan sanitarny ówczesnego lasu można uznać za dobry. Nie notowano gradacji szkodliwych owadów ani szkód od czynników abiotycznych w wymiarze klęskowym. Drzewostany, głównie starsze, były silnie przerzedzone wskutek dewastacji z okresu wojennego, co powodowało że stały się dobrym gruntem dla zjawiska wchodzenia gatunków drzew i krzewów owocowych, których obecność zwiększała odporność biologiczną drzewostanów.
 
Z dniem 1.10.1963 r. wszedł w życie nowo opracowany definitywny plan urządzania gospodarstwa leśnego. Ogólna powierzchnia N-ctwa Turów wyniosła 5.150,19 ha. W stosunku do planu prowizorycznego z 1946 r. powierzchnia ogólna zwiększyła się o 67,89 ha. Zwiększenie nastąpiło na skutek przyjęcia kompleksu Pościsze o pow. 62,29 ha oraz dokładniejszych wyliczeń powierzchni przy pomiarze granic. Całość lasów nadleśnictwa zaliczono do grupy II - lasów gospodarczych. W okresie obowiązywania planu definitywnego 20.10.1965 r. na podstawie zarządzenia nr 163 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego zatwierdzony został rezerwat przyrody „Omelno". Jest to rezerwat o częściowej formie ochrony, utworzony ze względów naukowo-dydaktycznych, w celu zachowania lasu lipowego naturalnego pochodzenia. Rezerwat ten stanowi część kompleksu Omelno o powierzchni ogólnej 26,97 ha.
 
Zobacz »